11.2.1 Ryzyko cen surowców i produktów naftowych
Szczególne znaczenie dla Grupy ma zarządzanie ryzykiem cen surowców i produktów naftowych. Spółka identyfikuje następujące czynniki tego ryzyka:
- zmienność marży rafineryjnej, rozumianej jako różnica pomiędzy płynnymi indeksami referencyjnego koszyka produktów naftowych
- (np. paliwa lotniczego, benzyn, olejów napędowych, olejów opałowych) a płynnym indeksem referencyjnego surowca (np. ropa Ural),
- zmienność poziomu cen w zakresie ilości zapasów surowców i produktów odbiegających od wymaganego poziomu zapasów obowiązkowych i operacyjnych,
- zmienność dyferencjałów pomiędzy indeksami referencyjnymi a indeksami używanymi w kontraktach handlowych (np. dyferencjał Brent / Ural czyli różnica pomiędzy różnymi gatunkami ropy),
- stosowanie niestandardowych formuł cenowych w kontraktach handlowych.
W Jednostce Dominującej obowiązuje „Polityka zarządzania ryzykiem cen surowców i produktów naftowych w Grupie LOTOS S.A.” w ramach której zdefiniowano systematykę portfeli transakcyjnych i ich funkcje biznesowe, opisano sposób rozumienia ryzyka i wyznaczania ekspozycji w zakresie portfeli, dopuszczone instrumenty finansowe wraz z ograniczeniami w ich wykorzystywaniu, standardy zawierania transakcji, wytyczne w zakresie kalkulacji wyników na zarządzaniu ryzykiem oraz sposób wyznaczania stosownych limitów. W zakresie objętym niniejszą polityką, Zarząd Grupy LOTOS S.A. ceduje limity transakcyjne na niższe szczeble decyzyjne.
W celu wsparcia realizacji celów przyjętej polityki Spółka użytkuje jeden z wiodących na rynku systemów klasy Energy Trading and Risk Management (Allegro).
Na bazie zatwierdzonej polityki Spółka utrzymała możliwość oferowania swoim odbiorcom zakupu produktów naftowych po cenach stałych i w celu zachowania pierwotnego profilu ryzyka cenowego Grupa zawierała swapy towarowe.
Dodatkowo w 2018 roku Zarząd Grupy LOTOS S.A. zatwierdził „Politykę zarządzania ryzykiem rynkowym w segmencie wydobywczym Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS S.A.”
Na dzień 31 grudnia 2021 roku otwarte swapy towarowe przedstawiały się następująco:
| Typ transakcji | Indeks bazowy | Okres wyceny | Ilość w tonach w okresie wyceny | Wycena w wartości godziwej | |
|---|---|---|---|---|---|
| Aktywa finansowe | Zobowiązania finansowe | ||||
| Swap towarowy | 3.5 PCT Barges FOB Rotterdam | IV '2022 – IX '2023 | 31.040 | 26,3 | – |
| Swap towarowy | Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE_ARA | IV '2022 – IX '2023 | 9.809 | – | (4,2) |
| Razem | 26,3 | (4,2) | |||
Wymienione wyżej transakcje swap na łączną ilość 31.040 ton w oparciu o płynny indeks 3.5 PCT Barges FOB Rotterdam w okresie od kwietnia 2022 roku do września 2023 oraz 9.809 ton w oparciu o płynny indeks Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE ARA w tym samym okresie związane były z odwróceniem profilu ryzyka cen surowców i produktów naftowych wynikających ze sprzedaży komponentów asfaltowych po cenach stałych.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku otwarte swapy towarowe przedstawiały się następująco:
| Typ transakcji | Indeks bazowy | Okres wyceny | Ilość w tonach w okresie wyceny | Wycena w wartości godziwej | |
|---|---|---|---|---|---|
| Aktywa finansowe | Zobowiązania finansowe | ||||
| Swap towarowy | FuelOil 3.5 pct Brg FOB Rrdam | III '2021 – XI '2022 | 196.939 | 29,6 | (2,8) |
| Swap towarowy | Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE_ARA | III '2021 – XI '2022 | (18.203) | 3,4 | (2,3) |
| Razem | 33,0 | (5,1) | |||
Wymienione wyżej transakcje swap na łączną ilość 196.939 tony w oparciu o płynny indeks 3.5 PCT Barges FOB Rotterdam w okresie od marca 2021 roku do listopada 2022 roku oraz (18.203) ton w oparciu o płynny indeks Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE ARA w tym samym okresie związane były z odwróceniem profilu ryzyka cen surowców i produktów naftowych wynikających ze sprzedaży komponentów asfaltowych po cenach stałych.